Mictlāntēcutli - ព្រះ Aztec នៃសេចក្តីស្លាប់

  • ចែករំលែកនេះ។
Stephen Reese

តារាង​មាតិកា

    Mictlantecuhtli គឺជា ព្រះនៃ Aztecs ដ៏សំខាន់មួយ និងជាតួអង្គចម្លែកបំផុតនៅក្នុងទេវកថាជាច្រើនរបស់ពិភពលោក។ ក្នុងនាមជា ព្រះនៃសេចក្តីស្លាប់ Mictlantecuhtli បានគ្រប់គ្រងលើកំណែ Aztec នៃឋាននរក ហើយជាធម្មតាត្រូវបានគេបង្ហាញដោយលលាដ៍ក្បាលសម្រាប់ក្បាល ឬជាគ្រោងឆ្អឹងទាំងមូល។

    Mictlantecuhtli បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុង Aztec ទេវកថា ជាពិសេសរឿងរ៉ាវនៃការបង្កើតរបស់ពួកគេ។ អត្ថបទនេះរៀបរាប់អំពីទេវកថាសំខាន់ៗអំពី Mictlantecuhtli ខាងក្រោម និងនិមិត្តសញ្ញា និងភាពពាក់ព័ន្ធរបស់គាត់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។

    តើMictlāntēcutliជានរណា? Mictlan/Chicunauhmictlan - ទឹកដីនៃការស្លាប់នៅក្នុងទេវកថា Aztec ។ តាមពិត ឈ្មោះរបស់ Mictlantecuhtli មានន័យយ៉ាងពិតប្រាកដថា Lord of Mictlan Lord of the Land of the Death។

    ឈ្មោះផ្សេងទៀតសម្រាប់ព្រះនេះរួមមាន Nextepehua (ខ្ចាត់ខ្ចាយនៃផេះ), Ixpuztec (មុខខូច) និង Tzontemoc (ទ្រង់ដែលបន្ទាបក្បាល)។ នៅក្នុងការពណ៌នា ឬរូបភាពតំណាងភាគច្រើនរបស់គាត់ គាត់ត្រូវបានបង្ហាញជាគ្រោងឆ្អឹងដែលប្រឡាក់ឈាម ឬបុរសដែលមានលលាដ៍ក្បាលសម្រាប់ក្បាល។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា ទ្រង់​ក៏​តែង​តែ​ស្លៀក​ពាក់​រាជ​ដូច​ជា​មកុដ ស្បែកជើង​កែង និង​ផ្សេងៗ​ទៀត។ នោះមានន័យថាដើម្បីបង្ហាញពីឋានៈខ្ពស់របស់គាត់ថាមិនត្រឹមតែជាអាទិទេពប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក្នុងនាមជាម្ចាស់។

    Mictlantecuhtli ក៏ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងសត្វពីងពាង ប្រចៀវ និងសត្វទីទុយ ក៏ដូចជាម៉ោងទី 11 នៃថ្ងៃផងដែរ។

    <១១>ព្រះអម្ចាស់នៃ (ខ្លះ) នៃស្លាប់

    រូបចម្លាក់ដែលអាចពាក់បាននៃ Mictlantecuhtli ។ សូមមើលវានៅទីនេះ។

    Mictlantecuhtli ប្រហែលជាព្រះអម្ចាស់នៃសេចក្តីស្លាប់ ប៉ុន្តែគាត់មិនបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការសម្លាប់មនុស្ស ឬសូម្បីតែធ្វើសង្គ្រាម ឬញុះញង់សង្គ្រាមទេ។ Mictlantecuhtli ពេញចិត្តនឹងការអង្គុយនៅក្នុងនគររបស់គាត់ ហើយរង់ចាំមនុស្សស្លាប់ដោយខ្លួនឯង។

    តាមពិតទៅ Mictlantecuhtli មិនមែនជាព្រះរបស់មនុស្សទាំងអស់ដែលបានស្លាប់នៅក្នុងទេវកថា Aztec នោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ Aztecs បានបែងចែករវាងការស្លាប់បីប្រភេទ ដែលកំណត់ថាតើអ្នកណាទៅកន្លែងណានៅក្នុងជីវិតបន្ទាប់បន្សំ៖

    • អ្នកចម្បាំងដែលបានស្លាប់ក្នុងសមរភូមិ និងស្ត្រីដែលបានស្លាប់ក្នុងការសម្រាលកូនបានចូលរួមជាមួយ ព្រះអាទិត្យ និងសង្រ្គាមព្រះ Huitzilopochtli នៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំងព្រះអាទិត្យដ៏ភ្លឺរបស់គាត់នៅភាគខាងត្បូង ហើយព្រលឹងរបស់ពួកគេបានប្រែទៅជា សត្វស្លាប
    • មនុស្សដែលបានស្លាប់ដោយសារលង់ទឹក ពីជំងឺដែលទាក់ទងនឹងភ្លៀង និងទឹកជំនន់ និងមនុស្សដែលត្រូវបានសម្លាប់ដោយរន្ទះ បានទៅ Tlālōcān - ឋានសួគ៌ Aztec គ្រប់គ្រងដោយ ទេវតាភ្លៀង Tlaloc
    • មនុស្សដែលបានស្លាប់ដោយសារមូលហេតុផ្សេងទៀតទាំងអស់ត្រូវឆ្លងកាត់ការធ្វើដំណើររយៈពេល 4 ឆ្នាំតាមរយៈទេវកថា Nine Hell of Aztec រហូតដល់ពួកគេទៅដល់មីកឡាន។ នៅពេលដែលនៅទីនោះ ព្រលឹងរបស់ពួកគេបានបាត់ខ្លួនជារៀងរហូត ហើយពួកគេបានសម្រាក។

    ជាចម្បង Mictlan គឺជាជម្រើសដ៏អាក្រក់បំផុតសម្រាប់ Aztec ដើម្បីបញ្ចប់។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ វាស្ទើរតែមិនអាចប្រៀបធៀបទៅនឹងនរកនៅក្នុងទេវកថាផ្សេងទៀត។

    Mictlan – The Land of the Dead

    យោងទៅតាមទេវកថា Aztec ទឹកដីនៃមរណៈមានទីតាំងនៅ “ទៅកាន់ខាងស្តាំ” ឬភាគខាងជើងនៃ Tenochtitlan និងជ្រលងភ្នំម៉ិកស៊ិក។ Aztecs បានភ្ជាប់ទិសដៅត្រឹមត្រូវជាមួយភាគខាងជើង និងទិសខាងឆ្វេងជាមួយភាគខាងត្បូង។ នេះធ្វើឱ្យ Mictlan ប្រឆាំងដោយផ្ទាល់ទៅនឹង Huitzilopochtli និងវិមានរបស់គាត់ដែលត្រូវបានគេនិយាយថានៅភាគខាងត្បូង។

    វាគួរអោយកត់សំគាល់ផងដែរថាកុលសម្ព័ន្ធ Aztec (Acolhua, Chichimecs, Mexica, និង Tepanecs) បានធ្វើចំណាកស្រុកទៅកណ្តាលម៉ិកស៊ិកពី ដីខាងជើងហៅថា Aztlan ។ ពួកគេក៏ត្រូវបានគេនិយាយថាបានរត់គេចពីឥស្សរជនដែលកំពុងកាន់អំណាចដែលមិនអំណោយផលហៅថា Azteca Chicomoztoca ។ ទេវកថាម៉ិកស៊ិកក៏និយាយផងដែរថានៅពេលដែល Huitzilopochtli ដឹកនាំ Aztecs ភាគខាងត្បូង គាត់បានប្រាប់ពួកគេឱ្យប្តូរឈ្មោះខ្លួនឯងទៅជាម៉ិកស៊ិកជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីដាក់អតីតកាលរបស់ពួកគេ។

    ទេវកថាដើមកំណើតនៃចក្រភព Aztec នេះមិនសំដៅដោយផ្ទាល់ Mictlan និង Mictlantecuhtli ទេ។ ប៉ុន្តែវាមិនមែនជារឿងចៃដន្យទេដែលពួក Aztecs បានចាត់ទុកភាគខាងជើងថាជា "ទឹកដីនៃមរណៈ" និងផ្ទុយពី Huitzilopochtli ។

    សម្រាប់ Mictlan ខ្លួនវា ទេវកថាពណ៌នាថាវាជាកន្លែងងងឹត និងស្ងាត់ជ្រងំពោរពេញដោយឆ្អឹងមនុស្ស។ វិមាន Mictlantecuhtli នៅកណ្តាល។ វាំងរបស់គាត់ត្រូវបានគេនិយាយថាជាផ្ទះដែលគ្មានបង្អួចដែលគាត់បានចែករំលែកជាមួយប្រពន្ធរបស់គាត់ Mctecacíhuatl ។ ខណៈពេលដែលព្រលឹងរបស់មនុស្សបានបាត់ខ្លួននៅពេលដែលបានទៅដល់ឋាននរកចុងក្រោយនេះ សាកសពរបស់ពួកគេទំនងជាត្រូវបានបន្សល់ទុក។

    តាមពិតទៅ អដ្ឋិធាតុរបស់មនុស្សអាចបន្តនៅទូទាំងសកលលោកនៅក្នុង Mictlan ដោយបានបង្ហាញពីរបៀបដែល Aztec cosmology ដំណើរការ។ យោងតាម ​​ Aztecs ,ពិភពលោក​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង និង​បាន​បញ្ចប់​ចំនួន​បួន​ដង​មុន​ការ​បង្កើត​ឡើង​វិញ​បច្ចុប្បន្ន។ វដ្តនេះជាធម្មតាទាក់ទងនឹងព្រះព្រះអាទិត្យ Huitzilopochtli ហើយថាតើគាត់នឹងគ្រប់គ្រងដើម្បីការពារព្រះច័ន្ទនិងផ្កាយពីការបំផ្លាញផែនដី។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាជាការចង់ដឹងចង់ឃើញដែលថា Mictlan បានប្រើប្រាស់បានយូរជាងការបំផ្លិចបំផ្លាញទាំងបួននៃសកលលោក និងការកម្សាន្តទាំងប្រាំរបស់វា។

    Mictlantecuhtli និងការបង្កើតទេវកថា

    រូបចម្លាក់ដីឥដ្ឋនៃ Mictlantecuhtli ដោយ Teyolia 13. សូមមើលវានៅទីនេះ។

    Aztecs មានទេវកថានៃការបង្កើតផ្សេងៗគ្នា ប៉ុន្តែអ្វីដែលលេចធ្លោជាងគេរួមមាន Mictlantecuhtli។ យោងទៅតាមវា ចក្រវាឡត្រូវបានបង្កើត (ម្តងទៀត) ដោយព្រះ Ometecuhtli និង Omecihuatl ដែលជាអ្នកផ្តល់ជីវិត។

    Ometecuhtli និង Omecihuatl ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាប៉ូលផ្ទុយគ្នា។ ទៅ Mictlantecuhtli និង Mictecacíhuatl។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Ometecuhtli និង Omecihuatl ក៏ជាឪពុក និងម្តាយរបស់ព្រះដ៏ល្បីឈ្មោះ Quetzalcoatl ( The Feathered Serpent ), Huitzilopochtli (Sun God and Hummingbird of the South ), Xipe Totec ( ) Our Lord Flayed ) និង Tezcatlipoca ( Smoking Mirror )

    នេះគឺសំខាន់ណាស់ ពីព្រោះបន្ទាប់ពីបង្កើតសកលលោក Ometecuhtli និង Omecihuatl បានចោទប្រកាន់ពួកគេពីរនាក់ កូនប្រុសបង្កើតឱ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់ និងបង្កើតជីវិត។ នៅក្នុងទេវកថាខ្លះ កូនប្រុសទាំងពីរគឺ Quetzalcoatl និង Huitzilopochtli ឯផ្សេងទៀត - Quetzalcoatl និង Tezcatlipoca ។ នៅក្នុងទេវកថាផ្សេងទៀតវាគឺQuetzalcoatl និង Xolotl ភ្លោះរបស់គាត់ ដែលជាព្រះនៃភ្លើង។ ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា អ្នក​ទាំង​ពីរ​បាន​បង្កើត​ផែនដី និង​ព្រះអាទិត្យ ព្រម​ទាំង​ជីវិត​នៅ​លើ​ផែនដី។ ហើយពួកគេបានធ្វើដូច្នេះដោយចូលទៅកាន់ Mictlantecuhtli។

    យោងទៅតាមកំណែដែលត្រូវបានទទួលយកភាគច្រើននៃ Aztec បានបង្កើតទេវកថា Quetzalcoatl គឺជាអ្នកដែលត្រូវធ្វើដំណើរទៅ Mictlan ហើយលួចឆ្អឹងពីទឹកដីនៃមរណៈ។ នេះគឺមុនពេលសត្វពស់ Feathered បានបង្កើតជីវិតនៅលើផែនដី ដូច្នេះឆ្អឹងគឺជាមនុស្សដែលបានស្លាប់នៅក្នុងចក្រវាឡមុននេះ។ Quetzalcoatl ត្រូវការឆ្អឹងរបស់មនុស្សស្លាប់យ៉ាងជាក់លាក់ដើម្បីបង្កើតមនុស្សថ្មីនៃពិភពលោកពីពួកគេ។ គាត់ត្រូវបានគេសន្មត់ថានឹងនាំយកឆ្អឹងទៅ Tamoanchan ដែលជាកន្លែងទេវកថានៅកណ្តាលម៉ិកស៊ិក ជាកន្លែងដែលព្រះផ្សេងទៀតនឹងធ្វើឱ្យឆ្អឹងមានជីវិត និងបង្កើតមនុស្សជាតិ។

    ការធ្វើដំណើររបស់ Quetzalcoatl ទៅកាន់ Mictlan មិនមានភាពចៃដន្យនោះទេ។ នៅទីនោះ សត្វពស់ Feathered បានប្រមូលឆ្អឹងជាច្រើនតាមដែលគាត់អាចផ្ទុកបាន ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រឈមមុខដោយ Mictlantecuhtli មុនពេលគាត់អាចចាកចេញពី Mictlan ។ Mictlantecuhtli បានព្យាយាមរារាំងការរត់គេចរបស់ Quetzalcoatl ប៉ុន្តែសត្វពស់ Feathered បានរត់គេចពីគាត់ដោយទទេ។

    Mictlantecuhtli បានជោគជ័យក្នុងការវាយ Quetzalcoatl មួយភ្លែត ដោយបង្ខំឱ្យព្រះទម្លាក់ឆ្អឹង និងបាក់ខ្លះៗ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Quetzalcoatl បានប្រមូលផ្តុំពួកគេឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ហើយបានដកថយទៅ Tamoanchan ។ ការពិតដែលថាឆ្អឹងមួយចំនួនត្រូវបានបាក់ត្រូវបានលើកឡើងថាជាមូលហេតុដែលមនុស្សមួយចំនួនខ្លីជាង និងខ្លះទៀត –ខ្ពស់ជាង។

    ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នេះគ្រាន់តែជាកំណែមួយនៃទេវកថា។

    សមរភូមិនៃ Wits

    នៅក្នុងកំណែមួយផ្សេងទៀតដែលពេញនិយមជាងនេះ Mictlantecuhtli មិនព្យាយាមទប់ស្កាត់ ឬប្រយុទ្ធជាមួយ Quetzalcoatl ប៉ុន្តែព្យាយាមបញ្ឆោតគាត់ជំនួសវិញ។ Mictlantecuhtli សន្យាថានឹងអនុញ្ញាតឱ្យ Quetzalcoatl ចាកចេញពី Mictlan ដោយមានឆ្អឹងច្រើនតាមដែលគាត់ចង់បាន ប្រសិនបើគាត់ធ្វើតេស្តសាមញ្ញជាលើកដំបូង - ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ Mictlan បួនដង ដោយកាន់ conch shell ត្រែ។

    Quetzalcoatl យល់ព្រមដោយរីករាយ។ កិច្ចការដ៏សាមញ្ញ ប៉ុន្តែ Mictlantecuhtli ផ្តល់ឱ្យគាត់នូវសំបកធម្មតាដោយគ្មានរន្ធនៅក្នុងវា។ ដោយបានកំណត់ដើម្បីបញ្ចប់កិច្ចការនេះ Quetzalcoatl អំពាវនាវឱ្យដង្កូវខួងរន្ធនៅក្នុងសែល និង ឃ្មុំ ដើម្បីចូលទៅខាងក្នុង ហើយធ្វើឱ្យវាមានសំឡេងដូចត្រែ។ ដោយមានជំនួយពីសត្វល្អិត សត្វពស់ Feathered Serpent រត់បួនដងជុំវិញ Mictlan ដើម្បីបំពេញបេសកកម្មរបស់ Mictlantecuhtli។

    នៅក្នុងការប៉ុនប៉ងចុងក្រោយដើម្បីបញ្ឈប់គាត់ Mictlantecuhtli បានបញ្ជាឱ្យអ្នកបម្រើរបស់គាត់គឺ Mictera ជីករណ្តៅមួយនៅជិតកន្លែងដែល Quetzalcoatl ស្ថិតនៅ។ សន្មត់ថានឹងបញ្ចប់ការធ្វើដំណើរចុងក្រោយរបស់គាត់នៅជុំវិញ Mictlan ។ Mictera បានធ្វើដូច្នេះ ហើយជាអកុសល Quetzalcoatl ត្រូវបានរំខានដោយសត្វក្រួចមួយក្បាល ខណៈដែលគាត់កំពុងចូលទៅជិតរណ្តៅ។ ដោយមិនដឹងថាគាត់នឹងទៅទីណា គាត់បានដួល បាក់ឆ្អឹង ហើយត្រូវបានទុកចោល មិនអាចចាកចេញពីរណ្តៅ ឬ Mictlan បានទេ។

    ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី Quetzalcoatl បានក្រោកឡើង ប្រមូលឆ្អឹងជាច្រើន ហើយរត់គេចខ្លួន។ . បន្ទាប់មកគាត់បានប្រគល់ឆ្អឹងទៅព្រះនាងCihuacóatlនៅក្នុងតាម៉ូអាន។ ទេពធីតាបានលាយឆ្អឹងជាមួយនឹងដំណក់ឈាមរបស់ Quetzalcoatl ហើយបានបង្កើតបុរស និងស្ត្រីដំបូងពីល្បាយនេះ។

    និមិត្តសញ្ញា និងនិមិត្តសញ្ញានៃMictlāntēcutli

    ក្នុងនាមជាម្ចាស់នៃមរណៈ និមិត្តសញ្ញារបស់ Mictlantecuhtli គឺច្បាស់ណាស់ - គាត់ តំណាងឱ្យសេចក្តីស្លាប់ និងជីវិតបន្ទាប់បន្សំ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាជាការចង់ដឹងចង់ឃើញដែលថា Mictlantecuhtli ពិតជាមិនត្រូវបានចាត់ទុកជាកម្លាំងអាក្រក់ ឬជាព្រះដែល Aztecs ខ្លាចនោះទេ។

    Mictlantecuhtli ប្រហែលជាបានព្យាយាមបញ្ឈប់ការបង្កើតជីវិតតាំងពីដំបូង ប៉ុន្តែគាត់មិនបានរំខានពិភពលោកទេ នៃការរស់នៅនៅពេលដែលវាត្រូវបានបង្កើតឡើង។

    មានរូបសំណាករបស់ Mictlantecuhtli ត្រូវបានសាងសង់នៅផ្នែកខាងជើងនៃ Templo Mayor ក្នុង Tenochtitlan ។ មានពិធី និងពិធីសាសនាដែលឧទ្ទិសដល់ Mictlantecuhtli ផងដែរ ដោយមានការរាយការណ៍មួយចំនួន រួមទាំងការបរិភោគអាហារផងដែរ។

    Mictlantecuhtli គឺជាព្រះនៃសញ្ញាថ្ងៃ Itzcuintli (ឆ្កែ) ហើយត្រូវបានគេជឿថាផ្តល់ឱ្យអ្នកដែលកើតនៅលើ នៅថ្ងៃនោះថាមពល និងព្រលឹងរបស់ពួកគេ។

    សារៈសំខាន់នៃMictlāntēcutliក្នុងវប្បធម៌ទំនើប

    Mictlantecuhtli ប្រហែលជាមិនមានប្រជាប្រិយភាពដូចសព្វថ្ងៃនេះទេ Quetzalcoatl ប៉ុន្តែគាត់នៅតែអាចមើលឃើញនៅក្នុងផ្នែកមួយចំនួននៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ ការលើកឡើងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយចំនួនរួមមានស៊េរីគំនូរជីវចលឆ្នាំ 2018 Constantine: City of Demons ស៊េរីគំនូរជីវចលម៉ិកស៊ិក Victor and Valentino សៀវភៅឆ្នាំ 2010 របស់ Aliette de Bodard Servant of the Underworld , គំនូរជីវចលម៉ិកស៊ិក Onyx Equinox និងផ្សេងៗទៀត។

    ការបញ្ចប់

    មួយក្នុងចំណោមភាពលេចធ្លោអាទិទេពនៃ Aztecs, Mictlantecuhtli មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការលេងនៅក្នុងសង្គម Aztec ។ មិនដូចអាទិទេពមរណៈជាច្រើនទៀតនៅក្នុងវប្បធម៌ផ្សេងទៀតទេ គាត់ត្រូវបានគេគោរព ប៉ុន្តែមិនខ្លាចថាជាកម្លាំងអវិជ្ជមានទេ។

    Stephen Reese គឺជាអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមានជំនាញខាងនិមិត្តសញ្ញា និងទេវកថា។ គាត់បានសរសេរសៀវភៅជាច្រើនក្បាលលើប្រធានបទនេះ ហើយការងាររបស់គាត់ត្រូវបានបោះពុម្ពនៅក្នុងទស្សនាវដ្តី និងទស្សនាវដ្តីជុំវិញពិភពលោក។ កើត និងធំធាត់នៅទីក្រុងឡុងដ៍ ស្ទេផាន តែងតែមានស្នេហាចំពោះប្រវត្តិសាស្ត្រ។ កាលនៅក្មេង គាត់ចំណាយពេលរាប់ម៉ោងដើម្បីមើលអត្ថបទបុរាណ និងរុករកប្រាសាទចាស់ៗ។ នេះបាននាំឱ្យគាត់បន្តអាជីពក្នុងការស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ការចាប់អារម្មណ៍របស់ស្ទេផានជាមួយនឹងនិមិត្តសញ្ញា និងទេវកថាកើតចេញពីជំនឿរបស់គាត់ដែលថាពួកគេគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃវប្បធម៌របស់មនុស្ស។ គាត់ជឿថា តាមរយៈការយល់ដឹងពីទេវកថា និងរឿងព្រេងទាំងនេះ យើងអាចយល់កាន់តែច្បាស់អំពីខ្លួនយើង និងពិភពលោករបស់យើង។